Obowiązki pracodawcy wynikające z Dyrektywy o sygnalistach

O jakim akcie prawnym mowimy?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r., w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia praw Unii.

Cele Dyrektywy o sygnalistach.

Podstawowym celem Dyrektywy jest przede wszystkim ochrona osób dokonujących zgłoszenia naruszenia prawa Unii (czyli, właśnie tzw. sygnalistów).

Nakłada ona obowiązek wdrożenia procedur oraz rozwiązań prawnych zabezpieczających sygnalistów. Działanie takie ma na celu zapewnianie dobra społecznego.

Działania te są nakierowane na zachęcenie do zgłaszania naruszeń przez osoby, które do tej pory obawiały się „odwetu” ze strony pracodawcy.

Dlaczego teraz?

Aktualnie nastąpiła intensyfikacja prac legislacyjnych nad implementacją Dyrektywy o sygnalistach do polskiego porządku prawnego. Wynika to ze znacznego już opóźnienia Polskiego ustawodawcy - implementacja Dyrektywy miała nastąpić najpóźniej do 17 grudnia 2021 r. (!)

W związku z tym, wiele organizacji będzie musiało bardzo szybko dostosować swoje wewnętrzne procedury lub wdrożyć zmiany związane z ochroną osób zgłaszających naruszenia lub nieprawidłowości występujące w danej organizacji lub miejscu pracy.

Na czym polega ochrona sygnalistów?

Ochrona sygnalistów ma polegać na przeciwdziałaniu działaniom „odwetowym”, polegającym w szczególności na:

Zwolnieniu z pracy lub przeniesieniu w inne miejsce;
Zmniejszeniu wynagrodzenia / degradacji;
Przymusowym bezpłatnym urlopie;
Ograniczeniu dostępu do szkoleń (lub innych benefitów pracowniczych);
Odebraniu licencji lub innych uprawnień umożliwiających wykonywanie konkretnego zawodu;
Kierowaniu na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne;
Wystawianiu negatywnej oceny wyników lub negatywnej opinii o pracy;
Lobbingu, wykluczeniu, zastraszaniu, dyskryminacji.

Sygnalista, czyli kto?

W rozumieniu Dyrektywy ,,sygnalista’’, to osoba pracująca dla organizacji publicznej lub prywatnej lub współpracująca z taką organizacją, która niekiedy jako pierwsza dowiaduje się o zagrożeniach lub działaniach szkodliwych dla interesu publicznego.

W związku z powyższymi założeniami, mianem sygnalisty co do zasady można określić zarówno pracownika/ współpracownika, klienta, podwykonawcę lub osobę trzecią - będącą świadkiem pojawiających się naruszeń lub nieprawidłowości.

Kto musi wdrożyć nowe przepisy?

1. Pracodawcy zatrudniający powyżej 50 osób (zarówno w sektorze prywatnym

jak i publicznym),

2. Podmioty wykonujące działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz zajmujące się zapobieganiem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwem transportu i ochroną środowiska,

3. Mikro i mali przedsiębiorcy, którzy startują w przetargach na zamówienia publiczne lub korzystający ze środków unijnych.

Jakie obowiązki czekają pracodawców?

Dyrektywa o sygnalistach nakłada na pracodawców nowe obowiązki, mające na celu przede wszystkim stworzenie jasnych procedur bezpieczeństwa, które umożliwią sygnalistom raportowanie występujących nieprawidłowości.

Podstawowe obowiązki dla pracodawców to:

1. Przyjęcie regulaminu zgłoszeń naruszania prawa określającego wewnętrzną procedurę raportowania nieprawidłowości - w tym informację, jaki podmiot należy o nim zawiadomić;

2. Utworzenie bezpiecznych kanałów zgłoszeń nieprawidłowości dla sygnalisty;

3. Prowadzenie rejestru zgłoszeń;

4. Zastosowanie lub dostosowanie istniejących w organizacji procedur wyjaśniających i dochodzeń wewnętrznych po otrzymaniu zgłoszenia;

5. W przypadku ujawnienia naruszeń konieczne jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, w tym opracowanie planu postępowania oraz harmonogramu poszczególnych czynności;

6. Zachowanie pełnej poufności danych oraz wdrożenie stosownych procedur w zakresie ochrony przetwarzania danych osobowych sygnalistów;

7. Wyznaczenie w ramach procedury wyjaśniającej osoby bezstronnej lub bezstronnego wydziału do podejmowania działań następczych w związku ze zgłoszeniem;

8. Poinformowanie sygnalisty w rozsądnym terminie (nie dłuższym niż 3 miesiące) o planowanych lub podjętych działaniach następczych w związku ze zgłoszeniem, powodach dokonania wyboru takich działań oraz postępach oraz wynikach postępowania wyjaśniającego.

Brzmi skomplikowanie? Nie martw się! Zespół RBR z chęcią pomoże we wdrożeniu procedury i innych formalnych obowiązkach!

Wysłano dzięki: