Nowe uprawnienia Ministra Cyfryzacji i środki nadzoru
Projekt ustawy o Krajowym Systemie Cybebezpieczeństwa (dalej: Projekt) nadaje zupełnie nowe, rozszerzające uprawnienia Ministrowi Cyfryzacji, m.in. w zakresie prowadzenia kontroli. Minister Cyfryzacji w ramach nowych uprawnień będzie mógł zlecić CSIRT MON, CSIRT NASK, CSIRT GOV lub CSIRT sektorowemu, dokonanie oceny bezpieczeństwa systemu informacyjnego podmiotu kluczowego. Dodatkowo, według Projektu Minister Cyfryzacji będzie mógł wystąpić do podmiotów podlegających pod ustawę o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa z wnioskiem o udzielenie dostępu do danych, dokumentów i informacji koniecznych do wykonywania nadzoru.
Według Projektu, w przypadku podejrzenia, że działalność podmiotu kluczowego może naruszać ustawę, Minister Cyfryzacji będzie mógł wystosować pismo z ostrzeżeniem wskazując czynności, które należy podjąć w celu zapobieżenia naruszeniu wraz z odpowiednim terminem na wykonanie tego zobowiązania. W przypadku niezastosowania się do pisma organ właściwy ds. cyberbezpieczeństwa może:
- nakazać podjęcie określonych czynności dotyczących obsługi incydentu,
- nakazać zaniechanie naruszania przepisów ustawy,
- nakazać poinformowanie, w określony sposób odbiorców swoich usług, których dotyczy poważne cyberzagrożenie, o charakterze tego zagrożenia oraz o możliwych środkach ochronnych lub naprawczych, jakie należy podjąć w reakcji na to zagrożenie,
- nakazać wdrożenie w określonym terminie zaleceń wydanych w wyniku audytu bezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi,
- wyznaczyć na maksymalnie miesiąc urzędnika monitorującego wykonanie obowiązków przez operatorów kluczowych,
- podać do informacji publicznej informację o naruszeniu.
Jakie są najpoważniejsze konsekwencje naruszeń?
Na tym uprawnienia organu się nie kończą. Podmioty, które nie zastosują się do w/w decyzji mogą czekać daleko idące konsekwencje biznesowo – prawne. Projekt daje organom państwowym uprawnienie do:
- wstrzymania lub ograniczenia udzielonej koncesji,
- wstrzymania w całości albo w części działalności podmiotu kluczowego wpisanego do rejestru działalności regulowanej, do CEIDG, KRS,
- wstrzymanie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej wydanego podmiotowi kluczowemu albo ograniczenie zakres tego zezwolenia,
- wydania zakazu pełnienia w podmiocie kluczowym funkcji zarządczych przez kierownika podmiotu.
Jakie kary pieniężne nakłada Projekt?
Projekt przewiduje możliwość nałożenia kary pieniężnej do 10 mln EURO lub 2% przychodów osiągniętych przez podmiot kluczowy z działalności gospodarczej w roku obrotowym poprzedzającym wymierzenie kary, przy czym zastosowanie ma kwota wyższa. Kara ta nie może być jednak niższa niż 20 000 zł.
Jeżeli jednak podmiot kluczowy albo podmiot ważny naruszy przepisy ustawy stanowiące:
- bezpośrednie i poważne cyberzagrożenie dla obronności, bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwa i porządku publicznego lub życia i zdrowia ludzi,
- zagrożenie wywołania poważnej szkody majątkowej lub poważnych utrudnień w świadczeniu usług
– organ właściwy do spraw cyberbezpieczeństwa może nałożyć karę w wysokości do 100 milionów złotych!
Karę pieniężną należy uiścić w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o jej wymierzeniu stała się ostateczna lub od dnia doręczenia decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Niezależnie od wymierzonych kar pieniężnych, Minister Cyfryzacji w celu przymuszenia podmiotu kluczowego albo podmiotu ważnego do wykonania nałożonych na niego obowiązków, może nałożyć na ten podmiot w drodze decyzji, okresową karę pieniężną w wysokości od 500 zł do 100 000 złotych za każdy dzień opóźnienia.
Podsumowanie
Katalog potencjalnych kar i obowiązków przedsiębiorców nałożonych Projektem jest wyjątkowo szeroki i restrykcyjny. Zawieszenie lub ograniczenie koncesji, wpisu do rejestru działalności regulowanej, czy też działalności rejestrowanej w CEIDG, może potencjalnie prowadzić do nadmiernego obciążenia przedsiębiorców. Dochodzenie swoich praw przez przedsiębiorców w sądzie, biorąc pod uwagę obciążenie sądów, przewlekłość postępowań, może pozbawić przedsiębiorców efektywnej obrony swoich praw. Brak odpowiednich zabezpieczeń proceduralnych powoduje brak możliwości zapewnienia szybkiej, skutecznej i efektywnej ochrony przed nadmiernymi czy nieproporcjonalnymi karami lub decyzjami nakładanymi na przedsiębiorcę przez organy państwa. Wejście w życie nowelizacji ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa będzie wymagało wdrożenia nowych procedur w przedsiębiorstwach, ocenę ryzyka oraz wprowadzenie nowych zabezpieczeń.
Kończąc serię o nowelizacji ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa implementującym dyrektywę NIS2 w Polsce, w załączniku przekazujemy Wam graficzne podsumowanie najbardziej istotnych zagadnień.